GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ ORGANİZMALAR( GDO)

GEN NEDİR ?

Yunanca’dan alınma doğum ya da başlangıç anlamındaki “genos” tan geliyor.Yaşamı belirleyen genler DNA sarmalı içinde yer alır.

DNA NEDİR ?

DNA, dört asitten meydana gelmiş dioksi ribo nükleik asitin kısa yazılımıdır.Hücre çekirdeğinde kimyasal dille yazılmış yaşamın şifre kodudur.Bu şifre bugünkü bilgilere göre fosfat ve şekerden oluşuyor.

RNA NEDİR ?

Ribo nükleik asit teriminin kısa yazılımıdır. DNA dan aldıkları genetik mesajları hücre içinde protein üreten birimlere taşıma görevi ifa ederler.

GEN TRANSFERİ NEDİR ?

Bir canlının genlerini taşıyan DNA sının,bir başka canlının hücresine nakledilmesidir.İLK transfer çalışmaları 1900 lü yılların başlarında yapıldı.Yulaf ve meyve sineği hücreleri üzerindeki çalışmalarda bazı bakteriler kullanıldı.Bakteri hücresi içerisine yerleştirilen DNA genlerinin bu hücre içerisinde fonksiyonlarını ve çoğalmalarını sürdürdükleri müşahede edildi.Bu buluştan sonra,gen mühendisliği mesleği oluştu.Bugün bitkiler,hayvanlar ve insanlar üzerinde gen transferi ile ilgili yeni buluşlar baş döndürücü bir hızla gündem oluşturmaktadır.

GENETİK ORGANİZMA (GMOs) veya GENETİK GIDA (GM ) NEDİR ?

Kısaca (GMOs) veya (GM) yazılımı ile belirtilen genetik değişime tabi olmuş organizma veya gıda ,doğal olmayan bir şekilde genetik yapısı değiştirilmiş organizma veya gıda olarak tanımlanabilir.Bu teknolojiye “Biyo Teknoloji”, “Gen Teknolojisi” veya “Genetik Mühendisliği” gibi isimler verilmektedir.Bu teknolojide seçilmiş bireysel genler bir organizmadan,başka bir organizmaya ya da farklı türler arasında transfer edilmektedir.Bu işlem için çeşitli metodlar geliştirilmiştir.

GENETİK GIDALAR NİÇİN ÜRETİLMEKTEDİR ?

Bu ürünlerin,Üretici ve Tüketicilerinin bazı avantaj beklentileri,bu tür gıdaların gelişmesine öncülük etmiştir.Daha ucuz bir maliyet ve daha büyük fayda,bir üründeki gen transferi talebini artırmıştır.Daha büyük fayda derken,ürünün dayanıklılığı ve gıda değeri üzerinde sağlanabilen üstünlükler söz konusu olmaktadır.
Genetik işlem görmüş tohumlarda,genellikle böceklerin ve virüslerin sebep olduğu hastalıklara karşı direnç gösterecek veya yabani ot öldürücülerine karşı direnç sağlayacak özelliklerin kazandırılması ön planda olmaktadır.

GENETİK GIDALAR;GELENEKSEL GIDALARDAN FARKLI MI ALGILANIYOR ?

Umumiyetle,tüketiciler geleneksel ürünleri güvenli olduklarını düşünmektedirler.

İNSAN SAĞLIĞINA YÖNELİK POTANSİYEL RİSKLER VAR MIDIR ?

GM gıdalarının güvenirliliği üzerinde yoğun araştırmalar sürdürülmektedir.

1. doğrudan sağlık üzerindeki etkiler,
2. alerjik reaksiyonları provake eğilimleri,antibiyotiklere karşı direnç oluşturması
3. zarar vericilik veya beslenme değeri üzerindeki özel etkenler,
4. eklenen genin kararlılığı,
5. genetik değişiklikle ilgili olarak beslenme değerlerine etkiler,
6. gen girişinden dolayı oluşan istenmeyen etkiler.

İNSAN SAĞLIĞI İÇİN BAŞLICA ENDİŞE VERİCİ SORUNLAR NELERDİR ?

Üç konuda insan sağlığının tehdit edildiği tartışılmaktadır.

1. Alerjik reaksiyonları tetiklemesi,
2. Genlerin insan vücuduna transfer olması,
3. Gm li fidanlardan,doğal ortamda geleneksel ürünlere gen hareketi ( OUTCROSS)

GENETİK GIDALAR GÜVENLİMİDİR ?

FARKLI GMOs lar farklı yollarla eklenmiş farklı genleri içerir.Bu sebeple,her bir genetik gıda ve onun güvenirliliği ayrı ayrı bazlarda değerlendirilmelidir.Tüm GM gıdalarının güvenirliliği üzerinde genel bir karar oluşturmak mümkün değildir.
KAYNAK