BESLENME ZEKASI

KİŞİLERİN IQ’su, duygusal zekásı (EQ) olduğu kadar beslenme zekásı da var. Bugüne kadar kalsiyumun en çok yoğurt veya peynirde olduğunu biliyorsanız yanılıyorsunuz. Çünkü sardalye kalsiyum zengini. Ya da akşam saat 19.00’dan sonra yemek yemeyin. Kilo alırsınız, uyarısıyla sık sık karşılaşanlardansınız o halde yemek yemenin değil hareketin önemli olduğunu bilmelisiniz. İngiliz Zest Dergisi’ndeki test yeni bilgilerle kişilerin beslenme zekásına katkıda bulunuyor...

Beslenme uzmanları özel bir eğitimden geçmiyor.

DOĞRU
İngiliz Beslenme Vakfı yöneticisi Bridget Aisbitt, birçok beslenme uzmanının biyolojide lisans bile yapmamış olduğunu söylüyor. Beslenme uzmanınızın kayıtlı ve eğitimli olmasına dikkat edin.

Günde en fazla ne kadar yağ tüketmelisiniz?

a) 50 gr
b) 70 gr
c) 90 gr

Doğru cevap B.
Bunun en fazla yirmi gramı doymuş yağ olmalı.

Böğürtlen aromalı bir yoğurdun ne kadarı meyvedir?

a) Yüzde 25
b) Yüzde 10
c) Hiç

Doğu cevap C.
Aromalı kelimesi böğürtlen tadının katkı maddeleriyle sağlandığı anlamına gelir.

‘Light’ ibareli bir gıdanın yağ oranı düşüktür.

YANLIŞ
Bu ifadelerin yasal açıdan herhangi bir anlamı yok. O yüzden sandığınızdan daha fazla yağ tüketiyor olabilirsiniz. Bir gıdanın düşük yağlı olması için 100 gramında 3 gramdan az yağ olması gerekiyor.

Bu üç gıda maddesinden hangisi en fazla kalsiyum sağlar?

a) 150 gr yoğurt
b) 40-50 gr peynir
c) Konserve sardalye ve kızarmış ekmek

Doğru cevap C.
Domates soslu 100 gr sardalyede 430 mg kalsiyum var. Bu da günlük almanız gereken kalsiyumun yarısından fazla. Kemik ve diş sağlığı için bu miktarda kalsiyum almak şart. Süt ürünlerindeki kalsiyum daha kolay emiliyor ama yoğurtta sadece 243 mg, peynirde ise 368 mg kalsiyum bulunuyor.

Aşağıdakilerden hangisi şeker değildir?

Glukoz, fruktoz, laktoz, maltitol, maltoz, xylitol, sorbitol, sukroz.

Doğru cevap xylitol, sorbitol ve maltitol.
Bunlar kimyasal yapıları şekere benzeyen şeker alkolleri olup düşük kalorili tatlandırıcılarda kullanılıyor. Bazı şeker alkolleri bitkilerden elde ediliyor, bazılarıysa şeker ve nişastadan üretiliyor.

Bir ürünün etiketindeki kilojoule’ lerden kalori hesabı yapmanın en kolay yolu nedir?

a) 10’a bölmek
b) 2’ye bölmek
c) 4’e bölmek

Doğru cevap C.
Bir kalori 4.2 kj’e eşit o yüzden kilojoule’ü 4’e bölerek kabaca bir rakam elde edilebiliyor.

Aşağıdakilerden hangisi günlük diyetiniz açısından hayati öneme sahiptir?

a) Bir káse tahıl ve bir elma.
b) Tam ekmekle yapılmış bir sandviç, meyve salatası ve bir porsiyon sebze yemeği.

Doğru cevap B.
Günde 18 gram lif yememiz gerekiyor. Bu bizi kabızlıktan ve belli kanser türlerinden korur. Bunun için günde en az 5 porsiyon sebze veya meyve tüketmek ve tam tahıllarla beslenmek gerekir. Yulaf ve meyvelerden alınan lif kolesterolü de düşürür o yüzden değişik kaynaklardan lif almak gerekir.

Günlük tükettiğiniz kalorinin tahminen kaçta kaçını içeceklerden alırsınız?

a) Yüzde 58
b) Yüzde 6
c) Yüzde 10

Doğru cevap C.
Günlük ortalama yüzde 10 ama genç kadınlarda bu rakam yüzde 13’e çıkabiliyor. Gazlı içecekler ve sütlü kahveler de bunun içinde. Kalorili içecekler yerine su, bitki çayı, çay ve kahve için.

Bu yiyeceklerden hangisi daha fazla demir içerir?

a) Bir káse ıspanak
b) Bir avuç kuru kayısı

Doğru cevap B.
Ispanak daha az demir içerdiği gibi bu demirin vücut tarafından emilmesini engelleyen bir madde de içeriyor.

Her sebzeyi taze ve çiğ halde yemek daha sağlıklıdır.

YANLIŞ
Domates pişirildiğinde daha fazla antioksidan likopen içerir. Sebzeleri mikrodalgada veya buharda pişirmek besleyici değerlerini korumak açısından haşlamaktan iyidir.

Günde 6 gramdan fazla tuz almamız gerektiğini biliyoruz. Yiyeceklerin etiketlerindeki sodyum miktarının kaç gr tuz anlamına geldiğini nasıl anlarız?

a) 2.5’le çarp
b) 2.5’e böl
c) 5’le çarp

Doğru cevap A.
1 gram sodyum 2.5 gram tuz anlamına gelir. Günde ortalama 9.5 gram tuz tüketiyoruz.

Yemeklerde çay içmenin mahsuru nedir?

a) Hiç şık değil
b) Demir emilimini engeller
c) Kafein insanı daha fazla acıktırır

Doğru cevap B.
Çaydaki tanin; bezelye, mercimek, kuru meyve ve tahıl gibi et dışı kaynaklardan elde edilen demirin emilimini engelliyor. Çay ve kahvedeki bir antioksidan da demirle birleşerek emilimini zorlaştırıyor. Yemekten 30 dakika önce ve sonra çay veya kahve içmekten kaçının.

Aşağıdakileri içeriklerindeki Omega-3’ün yüksekliği açısından sıralayın.

a) Konserve ton balığı
b) Uskumru
c) Ateş balığı

Cevap C, B, A olacak.
Sardalyenin büyüğü olan ateş balığı uskumrudan da, sardalyeden de yüzde 25 daha fazla Omega-3 içeriyor. Ton balığında ise neredeyse hiç Omega-3 yok. Çünkü konserve işlemi sırasında balık kendi yağının çoğunu kaybediyor.

Bir porsiyon sebze sayılması için ne kadar bezelye yemeniz gerekir?

a) Bir yemek kaşığı
b) İki yemek kaşığı
c) Üç tepeleme yemek kaşığı

Doğru cevap C.
Aynı şey mısır ve havuç için de geçerlidir. Bir porsiyon 80 gram olmalı.

Düşük yağlı düşük kalorili demektir.

YANLIŞ
Düşük yağlı gıdalarda şeker oranı yüksek olabilir. Örneğin şekerleme ya da lokumda hiç kalori yok ama şeker oranı yüksek ve dişlere çok zarar veriyor. Bir yıl boyunca kahvenize bir çay kaşığı şeker koymaktan vazgeçerseniz kaç kilo verirsiniz?

a) 1.5 kg
b) 2.5 kg
c) 5 kg

Doğru cevap B.
Günde iki kahve içiyorsanız bu şekilde yıllık kalori tasarrufunuz 17 bin 520 kilokalori olacaktır. Bu da size 2.4 kg kaybettirir.

Aşağıdaki yumurta çeşitlerinden hangisini tüketmek tavuklara daha az zarar verir?

a) Herhangi bir marka
b) Organik
c) Çiftlik yumurtası

Doğru cevap B.
Organik yumurtaları yumurtlayan tavuklar serbestçe dolaşıyor ve daha geniş kümeslerde yaşıyor. Yemleri de kimyasal gübre kullanılmadan yetiştiriliyor. Yumurtanın üretildiği işletme ne kadar genişse tavukların hareket edebildikleri alan da o kadar küçülüyor.

Kuru fasulye de sebzeden sayılabilir.

DOĞRU
Ama eğer konserve pilaki olarak yerseniz tuz ve şeker oranları yüksek olabilir.

Bir saat tenis oynarsanız aşağıdakilerden hangisinden aldığınız kaloriyi yakarsınız?

a) Bir donut
b) Bir çizburger
c) Bir çizburger ve patates kızartması

Doğru cevap C.
Eğer gerçekten aktif bir oyun sergilerseniz bir saat tenis oynayarak 700 kalori yakarsınız.

Eğer etikette ‘yağı azaltılmış’ yazıyorsa sağlıklı bir tercih yapıyorsunuz demektir.

YANLIŞ
‘Yağı azaltılmış’ standart ürüne kıyasla yağı yüzde 25 azaltılmış anlamına geliyor ama bu durumda da çok yağ ve kalori tüketiyor olabilirsiniz. Bu tür ürünlerde genellikle şeker oranı daha yüksek.

Akşam saat 20.00’den sonra yenen yemek şişmanlatır.

YANLIŞ
Kilonuzu günlük aldığınız ve yaktığınız kalori miktarı belirliyor. Günün hangi saatinde yemek yediğiniz fark etmez. Ama akşam yemeğini sat 19.00’da yediyseniz saat 20.00’de atıştırmaya başlamamakta fayda var.

Star gazetesi