Wednesday, April 18, 2007

NEURO-BIOFEEDBACK



Uzm. Psk. Aynur SAYIM
AMAÇ:

Çocuk Ruh Sağlığı çalışmalarında Neuro-Biofeedback ile çocuklara bilişsel ve davranışsal fizyolojisini kontrol etme yeteneğini kazandırmak.

YÖNTEM ve BULGULAR:

Biofeedback’le kişinin bilinçli olarak anlamadığı, fark etmediği normal ve normal dışı fizyolojik tepkiler bir araç yardımı ile bilinçli duruma getirilir.Bu teknikle, kişi için belirli bedensel cevapları (kalp hızı, kas gerginliği, cilt sıcaklığı, beynin stres düzeyi gibi) fizyolojik tepkileri anlaşılır hale gelir.Neuro-Biofeedback ile de EEG’yi kullanarak beyin dalgası örüntülerinin kontrolü geliştirilir.Bu şekilde kişi aynı duygu ve düşünceleri ile bedeninde ne gibi bir değişiklik olduğunu fark eder , bedenini ve zihnini denetlemeye çalışır.

Günümüzde stresle baş etmeyi öğreten birçok çalışma yürütülmektedir.Bu çalışmalardan biofeedback ile, kişiye belirli bedensel cevapları ( kalp hızı, kas gerginliği gibi ) nasıl kontrol edeceği öğretilmektedir.Neuro-Biofeedback ile de EEG ‘yi kullanarak beyin dalgası örüntülerinin kontrolü geliştirilmektedir.

Yapılan çalışmalar, Neuro-Biofeedback'le beyin dalgalarında değişim olduğunu doğrulamaktadır . Bu durum dikkat ve öğrenmede çok önemlidir .

Neuro-Biofeedback ile ADD/ADHD’li çocuklara, gevşemiş fakat odaklamış, dikkatle en uyumlu beyin dalgalarını üretmeleri öğretilmektedir .Bazı kontrollü biofeedback çalışmalarında, ADHD’li çocuklarda çarpıcı bulgular gözlenmiştir:

IQ skorlarında artış. Beyni daha fonksiyonel duruma gelen çocuk , doğal entellektüel yeteneklerini sergileyebilir, ölçülen IQ skorları biofeedback sonrasında anlamlı artış gösterebilir .Bunun sebebi, çocuğun sahip olduğu potansiyele ulaşmasını kolaylaştırmasıdır.

Impulsivite , distraktibilite ve hiperaktivitenin azalması.

Uyku problemleri ve pediatrik migrenlerin tedavisinde başarı sağlanması.

- ADHD’e eşlik eden depresyon ve anksiyetenin azalması .

Biofeedback’in, uyku problemleri, öğrenme güçlükleri, depresyon, epilepside de yararlılığı ispatlanmıştır .

Neuro-Biofeedback depresyonda kullanıldığında, afekt davranışın düzeldiği, efor yorgunluğunun azaldığı gözlenmiştir.

İlk seansta yapılan IQ, dikkat- konsantrasyon-kişilik testleri ve QEEG ile değerlendirme yapılarak beyindeki hangi bölgenin moniterize edileceği belirlenmekte ve tedavi programı oluşturulmaktadır. Tedavi süresince ve bitiminde bu değerlendirmelerin tekrarlanması, bize tedavinin yararlılığı konusunda bilgi vermektedir .

Neuro-Biofeedback’in önemli avantajlarından biri ayna görevi görmesidir . Çocuğa başarılı olduğunu bilme imkanı vermektedir . Diğer bir avantajı da Neuro-Biofeedback ekipmanının süreci eğlenceli hale getirmesidir.Çocuklar beyin dalgalarını kullanarak bilgisayar oyunları oynamaktadırlar.Ne kadar çok istenilen beyin dalgası üretebilirlerse oyunda da o kadar başarılı olmaktadırlar.Bu durum, öncelikle çocuğun motivasyonunu gerektirir.Bu da bir ekip çalışması ve iyi bir tedavi programı ile mümkündür.

Çocuklar için oyun içeren öğelerle uygulama yapılmaktadır .Çocuk uçak, palyaço, uçan adam ve uçan kadın seçeneklerinden birini seçme hakkına sahiptir. Örneğin palyaçoyu, düşünce gücünü kullanarak çizginin üzerinde tutmaya çalışmaktadır . Bu durum ödül- ceza temeli üzerine oturmaktadır . Çocuk çizginin üzerinde durabildiğinde puan almakta (ödül), altına düştüğünde puanı düşmektedir (ceza) .Kullanılan ödül mekanizması, çocuğun motivasyonunu artırıcı bir unsur olmaktadır.Aynı zamanda çocuk, Neuro-Biofeedback uygulaması sırasında dikkatini bilgisayara yoğunlaştırmaktadır .Bu sırada dikkatini odaklamayı ve aynı zamanda sürdürmeyi öğrenmektedir.Çocuk kendisini kontrol edebildiğinin bilincine varmaya başladıkça dürtü kontrolünü de sağlamış olmaktadır.Çalışma sonunda, çalışmayı değerlendiren bir grafik çıkarılmakta, çocuğa bir geribildirim verilmektedir.

Neuro-Biofeedback, objektif ve ölçülebilir verilerle çalışma imkanı vermekte , aynı zamanda tedavinin yararlılığı hakkında da bilgi vermektedir.Kişinin somut verilerle bu bilgiye ulaşması, motivasyonunu ve tedaviye inancını artırmaktadır.

SONUÇ:

Neurobiofeedback ile çocuklarda, bilişsel ve davranışsal fizyolojisini kontrol etme yeteneği kazandırılarak, ADD/ ADHD, öğrenme güçlükleri, depresyon, uyku problemleri, migren gibi birçok rahatsızlığın tedavisinde yararlı etkiler elde edilmektedir.
KAYNAK

No comments: